به قلم: جرج نومن مدیر ارشد ارتباطات مؤسسه مشارکت قراردادهای سرگشاده

http://cctrends.cipe.org/why-open-contracting-is-good-business

 

 

اخیرا  40 کشور شرکت کننده در یک نشست ضدفساد در انگلستان به اتفاق آرا متعهد شدند، که قراردادهای سرگشاده را به کاربگیرند. این تصمیم نشانگر تغییری عمده در روش هزینه پول برای به دست آوردن کار، کالا، و خدمات، از بخش خصوصی است. استفاده ار این روش نه تنها قراردادهای دولتی را شفاف تر می کند، بلکه با ایجاد زمینه بازی منصفانه تر برای کسب و کارها و موقعیت های مناسب برای شرکت های کوچک جهت بهره مندی از قراردادهای دولتی، به افزایش رقابت یاری می رساند.

در مجموع 14 کشور طرح هایی اعلام نمودند که “استاندار اطلاعاتی قراردادهای سرگشاده” را اعمال می کنند، که استانداری جهانی، غیرانحصاری، و سرگشاده است، که ساختار قراردادهای دولتی را به وجود می آورد، و اطلاعات آن را برملا می کند.

البته این تعهد به کشورهای توسعه یافته محدود نشد. بلکه افغانستان نیز موافقت کرد، در پروژه های اصلی زیرساختاری خود قراردادهای سرگشاده را آغاز کند. آرژانتین در حوزه درمانی بر اینگونه قراردادها تمرکز خواهد کرد. غنا و نیجریه در بخش استخراج و غیره قراردادهای سرگشاده را مدنظر قرار خواهند داد.

کلمبیا، فرانسه، مکزیک، اکراین، و انگلستان، یعنی گروه پیشگام اینگونه قراردادها که به 5 کشور قراردادهای سرگشاده مشهورند، مشارکت در ابتکار و آموزش را شکل داده اند.

 

پس از یک دهه پیشرفت در شفافیت دولتی مبلغ صرف شده در قراردادهای دولتی که رقم آن همه ساله سر به بیش از 9 تریلیون و 500 میلیارد دلار می زند، اینک این توانایی بالقوه وجود دارد، که این مبلغ از طریق قدرت اطلاعات سرگشاده و مدیریت دولتی، بهتر انتقال داده شود.

 

در ادامه به جزئیات بیشتر در این مورد نگاهی می اندازیم، که چگونه کسب و کارها از قراردادهای سرگشاده تر بهرمند خواهند شد:

 

1- بازی منصفانه

 

قراردادهای دولت با شرکت های خصوصی از طریق ارائه کالاهای اساسی، کار، و خدمات، در توسعه اقتصادی کشورها و زندگی شهروندان آنها نقش حیاتی دارند. بستن اینگونه قراردادها با خودی ها و نورچشمی ها، و همچنین فساد، موانعی اساسی در راه احراز اطمینان از بازگشت این پول ها به اقتصادهای محلی هستند.

 

اطلاعاتی که بر اثر پیگری “کنوانسیون ضدرشوه سازمان همکاری اقتصادی و توسعه” به دست آمده، نشان می دهد که تقریبا 60 درصد رشوه ها برای برنده شدن در قراردادهای دولتی پرداخت می شوند. در بیشتر موارد میزان این رشوه ها دست کم 50 درصد ارزش کل قرارداد است. براساس پژوهش سال 2013 کمیسیون اروپا نیز بیش از 30 درصد شرکت های مشارکت کننده در مناقصات دولتی اتحادیه اروپا گفته اند، فساد مانع از برنده شدن آنها در قراردادها بوده است.

 

روند مناقصه های سرگشاده و اطلاعات آزاد در تمامی مراحل بستن قرارداد، برای بازجلب اعتماد در روابط بخش خصوصی با دولت، و ایجاد محیط بازی برای شرکت ها حیاتی هستند. این تعهدات بازسازی شده به رشد بازارهای نوین و ایجاد فرصت های مناسب برای کسب و کارها اغلب به حاشیه رانده شده، کمک خواهند کرد. کمااینکه در اسلواکی و اکراین اجرای قراردادهای سرگشاده سبب افزایش 50 تا 100 درصدی برنده شدن شرکت های کوچکی در مناقصه های دولتی گردید، که پیش از آن توانایی رقابت با برندگان دائم اینگونه مناقصه ها را نداشتند. این تغییرات مخارج دولت های این دو کشور را هم، 14 درصد کاهش دادند.

براساس اظهارات مایکل بلومبرگ شهردار پیشین نیویورک ابتکار بازسازی نوشتاری محور مخارج و سیستم گزارش قراردادهای این شهر، به “کنترات های بهتر با شرکت های با کیفیت تر” منجر شد.

 

2- تجزیه و تحلیل بهتر

 

اطلاعات آزاد و سرگشاده در قراردادها می تواند زمینه تجزیه و تحلیل های قوی تر برای شکل دادن به تصمیمات آگاهانه را فراهم کند، و به گزینش بهترین راه برای هر موردی یاری رساند. چراکه کسب و کارها بهتر می توانند به موقعیت های مناسب قراردادها از جمله جزئیات در پیوند با چگونگی، زمان، و مکان این موقعیت ها، و همچنین چگونگی تصمیم گیری در باره آنها دسترسی داشته، واین موقعیت ها را پیگیری کنند. داشتن اطلاعات در باره قراردادهای پیشین هم، موانع ورود کسب و کارهای کوچکتر را کاهش می دهد.

 

 اطلاعات قابل مقایسه و موجود بودن بهای اقلام، به ویژه در آماده شدن برای مناقصه ها اهمیت دارند. همچنین تجزیه و تحلیل روندها، قیمت ها، و عملکرد تدارک کنندگان، می توانند به شکلی باورنکردنی در توسعه کسب و کارهای بادوام، ارزشمند باشد. مثلا کسانی که امیدوارند بتوانند قراردادهای دولتی ببندند، برخی از بزرگترین بهره مندان از قراردادهای سرگشاده هستند. چراکه می توانند از اطلاعات برای شناسایی موقعیت های مناسب، و روند بهینه برنده شدن در مناقصه ها برای کسب و کارهای نوین استفاده کنند.

در عین حال تقویت دست اندرکاری معنی دار بخش خصوصی و شهروندان در روند بستن قراردادها، به زیربناسازی، خدمات، و کالاهای با کیفیت بالاتر، منجر می شود.

 

3- مقررات دست و پاگیر کمتر، هزینه های کمتر

 

در کشورهایی مانند آمریکا ارزش ایجاد دسترسی برندگان بالقوه مناقصه ها به قراردادهای پیشین اغلب به سبب شمار بسیار زیاد درخواست ها برای آزادی اطلاعات از سوی کسب و کارها، مورد تأکید قرار می گیرد. حتی شرکت هایی هستند، که به چنین درخواست هایی به عنوات بخشی از تلاش ها برای کمک به مشتریان خود جهت برنده شدن در قراردادهای دولتی، برای اینگونه درخواست ها کمال کوشش را به عمل می آورند.

 

امکان دارد هزینه آماده شدن برای حضور در مناقصه ها یک درصد کل ارزش قراردادهای ساخت و ساز بشود، که اغلب به شکلی قابل ملاحظه از روند آمادگی برای قراردادهای کوچکتر هزینه بردارتر است. به عبارت دیگر اطلاعات بیشتر در باره قراردادهای موجود کوچکتر می تواند، به شکلی قابل ملاحظه سودمند باشد. روند باکفایت تر و بهتر تبیین شده قراردادها، همچنین برای بخش کنترل شرکت ها منطقی ترست. زیرا براساس نظرسنجی “اتحادیه بین المللی قرارداد و مدیریت تجاری” قراردادهای نامناسب به طور متوسط به اندازه 9 درصد درآمد سالانه شرکت ها هزینه برمی دارند. 

 

و سرانجام اینکه برخی از برندگان دائم مناقصه ها اعتراض دارند، که از نظر تجاری اطلاعات قراردادها باید محرمانه باشند. اما به نظر می رسد زمانی که نپرداختن به تغییرات آشکار شود، می توان به دلنگرانی های دیرپا در مورد محرمانه بودن نیز، پرداخت. همانگونه که انساندوست و قرارداد ساز پیشین مو ابراهیم در یک نشست اخیر مشارکت سرگشاده دولت عنوان کرد: “در قراردادهای دولتی هیچ رازی وجود ندارد”. زیرا مانند این نیست، که کوکاکولا در یک مناقصه عمومی فرمول رمزی خود رابرملا نماید.

 

قراردادهای سرگشاده از طریق روندهای شفاف و قوانین روشن که به از بین بردن تقلب و فساد کمک می کنند، برای کسب و کارها زمینه بازی عادلانه را فراهم می نمایند. بدینسان است که تغییر مسیر از قراردادهای سربسته به قراردادهای سرگشاده، به دولت ها کمک می کند برای کالاها، خدمات، و کارهای با کیفیت بالا، پول به دست بیاورند. همچنین برای کسب و کاره های با دوام تر، زیربنا و پایه ایجاد کنند. چراکه بهترین وضعیت آنست، که همه برنده شوند.

 

“مشارکت قراردادهای سرگشاده” برای استفاده از قدرت اطلاعات سرگشاده جهت صرفه جویی در پول، وقت، ارائه بهتر کالا و خدمات به شهروندان، پیشگیری از فساد، و ایجاد محیطی کاری برای همه، در همه بخش ها و در کنار کل روند قراردادهای دولتی، تلاش می کند.