عناصر بوم سازگان

 

نمونه ها و مدل های بوم سازگان قدرت خود را از دیدگاه تاریخی عوامل مؤثر بر کارآفرین های منفرد و تعاملاتی می گیرند، که کارآفرینی را به مثابه یک پدیده تقویت می کنند. با اینهمه برای اینکه سیستم به عنوان یک کلیت کارایی داشته باشد، اجزای تشکیل دهنده باید نقش مناسب خود را ایفاء کنند، و با یکدیگر هماهنگی داشته باشند. معلومات، منابع، انگیزه ها، نقش ها، و موقعیت های مناسب، هر یک باید برای خدمت به کارآفرینی و ارتقاء آن شکل بگیرند، و توسعه پیدا کنند.

 

فصل دوم این نوشتار تأثیرات عناصر کلیدی مانند مقررات کسب و کارها، تأمین اعتبار مالی، آموزش، و فضای دادوستد را، مد نظر قرار می دهد. همچنین توجه ها را به فوریت های پیشرفت کارآفرینی در حوزه هایی مانند افزایش آگاهی، پژوهش، و تلاش های ارتقاء بخش، جلب می نماید. نمونه ها و درس های شرح داده شده در این فصل به ارائه تحلیل ها کمک می کنند، و گزینه های متنوع جهت ساخت بوم سازگان ها را به تصویر می کشند. بنابراین خط مشی سازان و ارتقاء دهندگان باید با دقت نیازهای کارآفرینی را شناسایی کنند. همچنین پذیرای این امکان باشند، که روش های رقابتی در موقعیت های مختلف ارزشمند هستند.

 

 تأثیرات اصلاحات محیط و فضای کسب و کارها بر ایجاد شرکت های نوین

 

 

لئورا کلپر

اقتصاددان ارشد بخش مالی و خصوصی، گروه پژوهش توسعه، بانک جهانی

داگلاس رندهال

تحلیلگر پژوهشیبخش مالی و خصوصی، گروه پژوهش توسعه، بانک جهانی

 

1- پیشگفتار

 

ایجاد شرکت های نوین، اغلب به مثابه موتور رشد اقتصادی تلقی می شود. با این حال زمانی که وقت تصمیم در مورد چگونگی استفاده بهینه از منابع خط مشی سازان برای تشویق کارآفرینی فرا می رسد، این خط مشی سازان اغلب چاره ای جز روی آوردن به حدس و گمان ندارند. چراکه نبود یا کمبود اطلاعات قابل مقایسه در باره کارآفرینی در سطوح بین المللی، آنها را در این مورد که چگونه بهبود در فضای کسب و کارها بر کارآفرینی تأثیر می گذارد، به وادی حدس و گمان می کشاند. فراتر اینکه تاکنون تأثیر روندهای عظیم اقتصادهای کلان بر ایجاد شرکت های نوین به خوبی درک نشده است. در نتیجه در مورد چگونگی ارتقاء و تقویت کارآفرینی در هنگامه رکود اقتصادی نیز، درک درستی وجود ندارد.

ما از سال 2005 به این سو در تلاش بوده ایم، در باره ایجاد شرکت های نوین اطلاعات با کیفیت بالا و قابل مقایسه و طرح در سطح بین المللی جمع آوری کنیم. در این راه با درخواست مستقیم از ادارات ثبت کسب و کارهای سراسر جهان، همه ساله اطلاعات را غربال، و در پایگاه داده های اطلاعاتی کارآفرینی بانک جهانی (دبلیو بی ئی دی) انبار می کنیم. آخرین نسخه دبلیو بی ئی دی که با همکاری پروژه انجام کسب و کار بانک جهانی در اکتبر 2012 صورت گرفت، شامل اطلاعات 130 اقتصاد در بین سال های 2004 تا 2011 بود (1).

 

جای شگفتی نیست که ما دریافته ایم ایجاد شرکت های نوین در اقتصادها و مناطق گوناگون، تفاوت فاحشی دارد. کمااینکه در اقتصادهای با درآمد بالا همه ساله در ازای هزار بزرگسال در رده سنی کاری، به طور متوسط 4.34 شرکت رسمی جدید با مسئولیت محدود به ثبت می رسند. ما این میزان را “چگالی ورود شرکت های نوین” می نامیم (2). در جهان رو به رشد چگالی ورود شرکت های نوین 1.27 است. به عبارت دیگر در بلژیک – که در نمونه سال 2012 دارای چگالی متوسط ورود شرکت های نوین در اقتصادهای با درآمد بالا است-، همه ساله حدود 20 هزار شرکت جدید به ثبت می رسد. برعکس در بلاروس، گواتمالا، و تونس- که هر یک از آنها در بین چگالی ورود شرکت های نوین اقتصادهای رو به رشد قرار می گیرند و شمار نیروهای کاریشان با بلژیک برابر است- تنها 4 تا 5 هزار شرکت جدید ثبت می شود. البته دبلیو بی ئی دی در کنار کار شمارش شرکت ها، ابزاری توانمند برای روند پژوهش و تحقیقات در مورد ایجاد شرکت های نوین نیز، هست. در ادامه این مقاله ما به تشریح دو مورد – اصلاحات ثبت کسب و کار و رکود جهانی- خواهیم پرداخت، که از طریق اطلاعات مناسب قابل درک تر خواهند بود.

 

2- اصلاحات فضای کسب و کار

 

روند ساده و ارزان قیمت ثبت کسب و کار، اغلب به عنوان بخش بسیار مهمی از فضای کسب و کار اعلام می شود. همه ساله گزارش موسوم به انجام کسب و کار بانک جهانی اصلاحات ثبت کسب و کار را روشن می کند، و توجه خط مشی سازان، رهبران بخش خصوصی، و مؤسسات جهانی را، جلب می نماید. همچنین گروه دست اندر کار این گزارش با دقت تمام، میزان وقت، روش های کار، حداقل سرمایه، و کل هزینه ثبت یک نمونه شرکت با مسئولیت محدود در 168 کشور را، اندازه می گیرند. به همین سبب بیشتر کشورها از نزدیک جایگاه خود در این اندازه گیری را پیگیری می کنند. بسیاری از آنها نیز، برای بهبود این جایگاه تلاش فراوانی به عمل می آورند.

 

براساس گزارش انجام کسب و کار سال 2013، بالاترین اصلاح طلب آغار کسب و کار در سال کاری 2011-2012 کشور بوروندی بود، که یک مرکز یک مرحله ای در اداره درآمدهای خود ایجاد کرد. به این ترتیب شمار اقدامات لازم جهت ثبت کسب و کارها را از 8، به 6 کاهش داد. زمان انجام آن را هم از 13، به 8 روز رساند. همچنین هزینه کل این کار را از 117، به 18 درصد تولید سرانه ناخالص ملی کاهش داد. اقدامی که سبب گردید جایگاه این کشور از نود و نهم آغازگران کسب و کار در گزارش مورد اشاره، به بیست و هشتم ارتقاء پیدا کند. اما مفهوم این اصلاحات در عمل چیست؟ آیا اصلاحات بروندی سبب افزایش ثبت شرکت های نوین شد؟ اگر پاسخ به این پرسش مثبت است، میزان این تأثیر چه اندازه بود؟ آیا اصلاحاتی در مقیاس کوچکتر می توانست، تأثیری مشابه داشته باشد؟ آیا اصلاحاتی که همزمان بر بیش از یک مرحله از روند ثبت شرکت ها – مانند کاهش همزمان هزینه و شمار اقدامات لازم – تأثیر می گذارند، به ویژه تأثیر بیشتری دارند؟

 

ما اخیرا با در نظر داشتن این پرسش ها، برای اندازه گیری تأثیرات اصلاحات در زمینه ثبت کسب و کارها بر ثبت شرکت های نوین، پژوهشی در این پیوند منتشر کردیم. همچنین با ادغام وی بی ئی دی با اطلاعات انجام کسب و کارهای بانک جهانی، اصلاحات ثبت کسب و کارها را طبقه بندی نمودیم. این طبقه بندی بر اساس کاهش سال به سال درصدی بود، که نمایانگر یک شاخص و راهنما است. سپس ثبت کسب و کارها را مورد تحلیل قرار دادیم، تا تأثیر هر نوع اصلاحات (مثلا کاهش 20 درصدی در شمار اقدامات لازم جهت ثبت یک کسب و کار) بر ثبت شرکت های نوین را تعیین کنیم. نکته مهم اینکه این تحلیل در کشورها در مرور زمان از طریق کنترل ویژگی های تغییرناپذیر با گذشت زمان، ناظر بر تنوع موجود در اقتصادها بود (لئورا کلپر و اینسا لاو، 2011 آ).

 

ما دریافتیم که در 92 نمونه اقتصادهای ما، اصلاحات در زمینه ثبت کسب و کارها می تواند به شکلی چشمگیر سبب افزایش ثبت شرکت های نوین شود. اما این تأثیر عموما در هنگامی است، که اصلاحات در سطحی بزرگ صورت بگیرد. مثلا تحلیل ها نشان داد که کاهش 20، 30، و 40 درصدی زمان ثبت، الزاما سبب افزایش چشمگیر ثبت شرکت های نوین نمی شود. اما 31 اقتصاد که دست کم در یک سال کاهش 50 درصدی یا بیشتر داشتند، در آمارهای خود افزایش چشمگیر ثبت شرکت های نوین را تجربه کردند. نتایج کاهش هزینه ثبت کسب و کارها نیز، مشابه کاستن از زمان این ثبت ها بود. برعکس در هنگام عمل، حتی 20 درصد کاهش نیز در افزایش ثبت شرکت های نوین تأثیر دارد. در بین اقتصادهای با درآمد بالای ئو ئی سی دی در نظر گرفته شده در نمونه مورد اشاره، کاهش 50 درصدی یا بیشتر در هزینه های ثبت کسب و کارها، به طور متوسط به افزایش 19 درصدی ثبت شرکت های نوین منجر شد. نتیجه کاهش 50 درصدی یا بیشتر زمان ثبت نیز، افزایش 30 درصدی ثبت شرکت های نوین بود.

 

پژوهش مورد اشاره همچنین مکمل های مهم در اصلاحات همزمان و پشت سر هم را روشن ساخت. چراکه نتایج آن نشان داد، که بین ابعاد اصلاحات و شمار اصلاحات بده بستان وجود دارد. کمااینکه برای اینکه یک اصلاحات منفرد تأثیری چشمگیر بر ثبت شرکت های نوین داشته باشد، عموما باید یکی از شاخص های ثبت را دست کم 50 درصد کاهش دهد. اما سه اصلاحات پشت سر هم و یا همزمان در اندازه 30 درصد، به طور متوسط افزایش چشمگیری در ثبت شرکت های نوین به وجود می آورند. تحلیل مورد اشاره جهت کنترل ابعاد و شمار اصلاحات نشان داد که اصلاحات همزمان (که در خلال یک سال صورت می گیرند)، در مقایسه با اصلاحات پشت سر هم (که در سال های متوالی انجام می شوند)، عموما تأثیر بیشتری دارند. نتایج به دست آمده همچنین نشانگر آنند که اقتصادهای با فضاهای نسبتا ضعیف تر، برای تأثیر گذاری بر ثبت شرکت های نوین به اجرای اصلاحات نسبتا بزرگتر نیاز دارند.

 

یافته های ما در عین حال نشان می دهند، که آسان بودن آغاز کسب و کار سنجه چشمگیری برای ثبت شرکت های نوین می باشد. اما همچنین نشانگر آنست، که اصلاحات کوچک عموما تأثیر چشمگیری بر ثبت شرکت های نوین ندارند. مسئله ای که به نوبه خود بیانگر اینست که اصلاحات “فرعی” که احتمالا با انگیزه سیاسی و یا فشارهای دو جانبه بر اصلاحات صورت می گیرند، بر فعالیت بخش خصوصی تأثیر مورد نظر را ندارند. همچنین شواهدی موجود هستند، که حاکی از تأثیرات همکاری بر اصلاحات می باشند. چنین نتایجی باید این انگیزه را در خط مشی سازان ایجاد کنند، که اصلاحات بزرگتر، چشمگیرتر، و جامع تر، صورت بدهند.

 

3- بحران ها

 

تأثیر بحران ها بر ثبت شرکت های نوین چه بود؟ با استفاده از اطلاعات وی بی ئی دی می توانیم، پاسخ این پرسش نسبتا رک و راست را هم بدهیم. همچنین ویژگی های در سطح کشورها را که بخصوص با کاهش زیاد ثبت شرکت های نوین در خلال برهه های بحران ها پیوند دارند، مورد آزمایش و مداقه قرار دهیم. کمااینکه از سال 2008 ایجاد شرکت های نوین به شکلی چشمگیر کاهش پیدا کرد. البته میزان چنین کاهشی در اقتصادهای گوناگون متفاوت بود. زیرا به طور کلی سرعت و شدت تأثیری که بحران ها بر ایجاد شرکت های نوین دارند، بسته به میزان درآمد و شدت بحران می باشد. کمااینکه اقتصادهای با درآمد (تولید ناخالص ملی سرانه) بالا یعنی آنهایی که سیستم های توسعه مالی بالا (که با نسبت اعتبار محلی به تولید ناخالص ملی اندازه گیری می شود)، و آنهایی که بیش از همه از بحران صدمه دیدند، زودتر و بیشتر از دیگران کاهش ثبت شرکت های نوین را تجربه کردند (لئورا کلپر و اینسا لاو، 2011 ب). مثلا در ایرلند بین سال های 2007 تا 2009، ثبت شرکت های نوین تا 29 درصد کاهش پیدا کرد. بنابراین در واقع در اقتصادهای با درآمد بالا، میزان ایجاد شرکت های نوین در سال 2009 پایین تر از سال 2004 بود.

 

اما در بیشتر کشورهای رو به رشد، تأثیر بحران های مالی بر ایجاد شرکت های نوین به شکلی دیگر خود را نشان داد. کمااینکه در سال 2008 افزایش در چگالی ورودی اقتصادهای رو به رشد کند شد. بااینهمه چگالی ورودی حدود 70 درصد این اقتصادها، همچنان از سال 2007 بیشتر بود. در حالی که کمتر از 50 درصد اینگونه اقتصادها، رشد مثبت چگالی ورودی سالانه بیشتری کسب کردند. بنابراین به نظر می رسد، که بحران دیرتر بر این کشورها تأثیر گذاشت. امری که به نوبه خود سبب گشت میزان تأثیر منفی آن بر ایجاد شرکت های نوین در اقتصادهای کشورهای رو به رشد، از اقتصادهای با درآمد بالا کمتر باشد.

 

گرچه هنوز برای تحلیل های جامع تر در باره بهبود اوضاع ایجاد شرکت های نوین در دوران پس از وقوع بحران ها خیلی زود است، اطلاعات به دست آمده در پیوند با سال های 2010 و 2011 در این مورد مسائلی را روشن کرده اند. کمااینکه اطلاعات مورد مطالعه در سال 2010 تغییری غیرقابل انکار نشان می دادند. چراکه چگالی ورودی 66 درصد شرکت های نمونه مورد اشاره در سال 2009، رشد داشت. اما چگالی ورودی بیشتر اقتصادها در سال 2010 به اندازه چشمگیری پایین تر از سال 2007 بود. در سال 2011 نیز تنها 60 درصد این اقتصادها در حوزه ایجاد شرکت های نوین شاهد بهبود بودند، که در مقایسه با 75 درصد پیش از بحران ها، به نحو چشمگیری کم محسوب می شود.

 

نتیجه گیری

 

امید ما اینست که اطلاعات بهتر در باره ثبت شرکت ها، به تحلیل های بهتر و خط مشی سازی مبتنی بر شواهد بیشتری منجر شود. مشاهده اینکه آمارهای ثبت غیرانبوه مورد درخواست مرتب از هم اینک سبب تلاش های جمع آوری اطلاعات محضرهای ثبت شده اند، سبب تشویق و دلگرمی ما می گردد. بنابراین امیدواریم سرانجام بتوانیم اطلاعاتی را در مورد اایجاد شرکت های نوین با تقسیمات جنسی، اندازه، و نوع قانونی، جمع آوری کنیم. چراکه دور بعدی اطلاعات به ما این اجازه را خواهد داد، که تأثیر اصلاحات بر پوشش رشد بیشتر کشورها و مجموعه ‌ای از داده‌های آماری كه در فواصل زمانی مساوی و منظمی جمع‌آوری شده اند را، بیابیم. همچنین این توانایی را خواهیم داشت، که عوامل پشتیبانی از بهبود وضعیت گسترده در کارآفرینی رسمی در دوران حادث شدن بحران های مالی را کشف کنیم.

 

پانویس ها

 

1- سری کامل اطلاعات، روش شناسی، و پژوهش های مربوطه در

http://www.doingbusiness.org/data/exploretopics/entrepreneurship

2- در این پایگاه داده های اطلاعاتی نیز مانند گزارش انجام کسب و کارهای سالانه بانک جهانی، واحدهای اندازه گیری خصوصی، و شرکت ها با مسئولیت محدود هستند. بنابراین این پایگاه به سبب مشتمل نبودن بر شرکت های غیررسمی و بدون مسئولیت محدود، پوشش جامعی از شرکت های 130 اقتصاد مورد تحقیق را به دست نمی دهد.

 

منابع

 

لئورا کلپر و اینسا لاو، 2011 آ، “تأثیر اصلاحات فضای کسب و کارها بر ثبت شرکت های نوین“، پژوهش خط مشی تحقیقات 5493، بانک جهانی، واشنگتن دی. سی.

لئورا کلپر و اینسا لاو، 2011 ب، “تأثیر بحران های مالیبر ثبت شرکت های نوین“، یادداشت های اقتصادی 113 (1): 1-4