کانتاگالو جامعه کوچکی بر روی تپه های مشرف بر محله اعیان نشین آیپانما (محله ای در بخش جنوبی شهر ریودوژانیروی برزیل) است، که چشم اندازهای فوق العاده زیبا از نوار ساحلی و کوه های اطراف آن را دربردارد. این جامعه کوچک یکی از قدیمی ترین فیول (حصیرآباد)های ریودوژانیرو است، که تاریخچه صد ساله ای از زندگی خانواده ها، میراث بردن زمین نسل ها از یکدیگر، و حتی فروش این زمین ها را در خود، دارد. زمین هایی که حتی رسما به این خانواده ها تعلق ندارند. این افراد سال هاست که بدون دسترسی ضروری به خدمات اولیه مانند آب، برق، فاضلاب، زندگی کرده و جان سالم بدر برده اند. این ساکنان به سبب نداشتن خیابان ناچار بودند برای رسیدن از آیپانما به خانه های خود در کانتاگالو که روی تپه قرار دارد، از پله بالا بروند.
فیول ها یا حصیرآبادهای ریودوژانیرو مدت های مدیدی است، که در این شهر فوق العاده به عنوان نماد برخورد بین دارا و ندار تلقی شده اند. در سال های اخیر هم نه تنها به آنها به چشم منبع فقر، بلکه قاچاق مواد مخدر و خشونت نیز، نگاه می شود. این امر به وجهه کلی برزیل به عنوان کشوری رو به رشد و در آستانه تبدیل به یک قدرت اقتصادی، لطمه می زند. در سفر اخیر خود به ریودوژانیرو شاهد پروژه ای چشمگیر و قابل توجه بودم، که نشان می دهد چگونه حقوق مالکیت قوی تر رو به رشد و توسعه در جوامع فقیر، می تواند یک موقعیت به ظاهر نومیدکننده را تغییر دهد.
پروژه حقوق مالکیت ابتکار مؤسسه آتلانتیک بود که از طرف های قدیمی همکاری با مرکز بین المللی تجارت خصوصی و پروژه امنیت آیپانما محسوب می شود، و انگیزه اش بهبود شرایط اینگونه مناطق از طریق کاهش جرم و ارتقاء توسعه اقتصادی است. این پروژه با الهام از اقدام هرناندو دو سوتو در پرو، روشی را اتخاذ کرد که در ابتدا جامعه کوچک مورد اشاره را در نقشه قرار دهد تا بتواند بفهمد خطوط و محدوده املاک غیررسمی کجا هستند. سپس در پی راه حل های قانونی باشد، که بتواند امکان قابلیت انتقال سند این املاک به ساکنان پرسابقه این مناطق را ایجاد نماید. ساکنانی که بسیاری از آنان بیش از 20 سال در این مناطق زندگی کرده اند.
در مراحل نخست، این اقدام چالش آفرین بود. اما در انتها با کمک آقای لوئیز بزرا رئیس اتحادیه جامعه کوچک کانتاگالو به سرعت کامل شد، که رهبری مورد احترام در محله می باشد و خود بیش از 40 سال است که در آنجا سکونت دارد. حدود 1500 ساکن این جامعه کوچک از طریق نشریه محلی آن به نام کانتو دو گالو (آواز خروس) از پروژه مورد اشاره آگاهی یافتند، و از طریق گفت و گوهایی که از سوی شرکت تحقیقات و معماری محلی به عمل آمد، به تعیین خطوط و محدوده املاک کمک کردند.
همچنین از آنجاکه زمین های اشغال شده توسط ساکنان این جامعه کوچک شامل املاک مالکین خصوصی، دولتی و برخی زمینداران کاملا ناشناخته می شد، چندین شرکت حقوقی محلی برای دستیابی به راه حل ها جهت انتقال اسناد املاک به ساکنان، به گسترش راهبردهای مختلف یاری رساندند. زیرا هر یک از این مالکیت ها مستلزم راهبرد قانونی متفاوتی بود، تا اجازه قانونی برای انتقال سند صادرشود.
البته هنوز کارهای زیادی هست، که باید برای تکمیل این پروژه انجام شود. مثلا انتقال برخی از اسناد مستلزم افزودن تبصره به قانون اساسی استان ریودوژانیرو است. بعلاوه کسب و کارهای محل که هنوز غیررسمی هستند، به راه حل قانونی کاملا متفاوتی نیاز دارند که سازمان های همکار باید چگونگی آنها را تعیین کنند.
به هر حال اینک به لطف اسناد مالکیت های رسمیت یافته براساس داده های ساکنان کانتاگالو، یک آسانسور کاملا نو این حصیرآباد را به ایستگاه مترو وصل می کند. بنابراین این آسانسور هم به صورت واقعی و هم استعاره ای، دارار و ندار کشور را به یکدیگر پیوند می دهد . در عین حال از میزان جنایت در این جامعه کوچک به شدت کاسته شده، و توسعه اقتصادی رو به افزایش نهاده است. پروژه نقشه برداری همچنین سبب شده که زمینه داشتن آدرس محل سکونت شامل خیابان برای ساکنان فراهم شود، که می تواند آنها را واجد شرایط داشتن حساب بانکی و سایر خدمات شهری کند. در عین حال قانونی شدن اقامتگاه های آنان ارزش مایملکشان را چهار برابر کرده است، که سبب شده زمینه مساوات مالکیت آنها فراهم آید. بنابراین می توانند هر گونه که بخواهند از این داشته خود استفاده کنند، و از این امکان برخوردار باشند که برای دسترسی به خطوط تلفن و برق پول بپردازند.
کانتاگالو اینک یک مرکز اجتماعات قابل توجه دارد. در عین حال یک قرارگاه پلیس نیز در دست ساخته شدن در آن است، که این جامعه کوچک در درون خود از خدمات پلیس بهره مند شود. در عین حال همانگونه که گفته شد آسانسوری هم با یک ورودی به سیستم متروی ریودوژانیرو، برای دسترسی این جامعه کوچک به آیپانما ساخته شده است.
بنابراین اینک که ریودوژانیرو با چالش سازماندهی مؤسسات محلی برای میزبانی جام جهانی فوتبال 2014 و بازی های المپیک 2016 روبرو می باشد، پروژه مورد اشاره کاری کرده که به جای بیرون ماندن جوامع کوچک فقیر از نقشه توسعه در سراسر این شهر، راهی جهت مشارکت کامل این جوامع در چنین توسعه و پیشرفتی پیدا شود. بیرون ماندنی که زمانی در سراسر ریو دو ژانیرو، بیش از حد در مورد اینگونه جوامع مصداق داشت.